در این مقاله با نحوه‌ی استفاده از ابزار مانیتورینگ لینوکس ATOP آشنا خواهیم شد. احتمالاً شما هم از قبل با ابزارهای مانیتورینگ TOP یا برنامه‌های مشابه مانند htop، iotop یا mytop آشنا هستید. در این مقاله قصد داریم ابزار مانیتورینگ لینوکس ATOP را شرح دهیم.
ATOP یکی دیگر از ابزارهای مانیتورینگ لینوکس مبتنی بر دستور است که عملکرد گسترده‌ای را در اختیار کاربر قرار می دهد. این برنامه قادر است اطلاعات بیشتری نسبت به TOP را نمایش دهد و همچنین می‌تواند به‌عنوان مثال میزان استفاده از منابع در فرآیندها را نیز گزارش کند.
مفیدترین ویژگی ATOP این است که در پس زمینه اجرا می‌شود و متریک‌های سیستم را در فایل‌های log خود ذخیره می‌کند. این ویژگی به‌عنوان مثال هنگام بررسی علت بروز مشکل در سیستم بسیار مفید است.
سرورهای لینوکس ممکن است بعضی اوقات بدون هیچ دلیل مشخصی دچار اختلال شوند و هیچ گزارشی در ارتباط با آن در system log یافت نشود. در چنین شرایطی، بررسی فایل log در ATOP می‌تواند به سیستم دمین در شناسایی و رفع مشکل کمک کند.
نصب و راه‌اندازی Atop در هر توزیع اصلی سیستم‌عامل لینوکس بسیار آسان است. در CentOS ۶/۷، شما ابتدا باید epel repository را فعال کنید:
yum install epel-release
اکنون می‌توانید بسته را مستقیماً نصب کنید:
yum install atop
از systemd استفاده می‌کنیم تا به‌هنگام روشن شدن سیستم این سرویس شروع به‌کار کرده و فعال شود:
systemctl start atop
systemctl enable atop
اگر می‌خواهید ATOP بر ترافیک شبکه نیز نظارت داشته باشد، باید ماژول netatop kernel به طور جداگانه نصب شود. ابتدا پیش نیاز‌های آن را نصب کنید:
yum install kernel-devel zlib-devel
ماژول باید از فایل سورس ساخته شده باشد، بنابراین tarball را دانلود و اجرا کنید و سپس آن را بسازید:
wget https://www.atoptool.nl/download/netatop-2.0.tar.gz
tar -xvf netatop-2.0.tar.gz
cd netatop-2.0
make
make install
Netatop باید به‌طور جداگانه راه‌اندازی و فعال شود:
service netatop start
chkconfig –add netatop
به‌طور پیش‌فرض، ATOP اطلاعات سیستم را با فاصله‌های زمانی ۱۰ دقیقه (۶۰۰ ثانیه) ذخیره می‌کند، اما این بازه زمانی پس از خرابی سرور به هیچ وجه مفید نیست.
فایل etc/sysconfig/atop/ را ویرایش کنید و مقدار INTERVAL را به ۶۰ ثانیه یا کمتر تغییر دهید، سپس سرویس atop را مجددا راه‌اندازی کنید:
systemctl restart atop
اگر دستور ATOP را اجرا کنید، صفحه‌ای شبیه به صفحه نمایش داده شده در top را مشاهده خواهید کرد و با اطلاعات زیادی مانند میزان استفاده از CPU، سطح استفاده از RAM، میزان فعالیت دیسک و غیره مواجه خواهید شد. به‌طور پیش‌فرض، این اطلاعات هر ۱۰ ثانیه به‌روز می‌شوند.
از آنجا که خواندن اطلاعات در این حجم بسیار دشوار است; می‌توانید از یکی از گزینه‌های دستوری موجود (که اکثر آنها به‌عنوان کلیدهای interactive نیز کار می‌کنند) برای فیلتر کردن آن استفاده کنید. پر کاربرد‌ترین گزینه‌ها عبارتند از:
مفیدترین ویژگی atop این است که log های مربوط به گذشته روی دیسک ذخیره می‌شوند (مدت پیش‌فرض آن ۲۸ روز است) و بعداً می‌توان آنها را برای یافتن علت‌های خرابی و اختلال سرور مورد بررسی قرار داد.
این فایل‌های log در فولدر /var/log/atop/ قابل دسترسی بوده و به‌صورت atop_date نامگذاری شده‌اند. از آنجا که آنها به صورت باینری نوشته شده و فشرده شده‌اند; خواندن آنها با هیچ text editor ممکن نبوده و مجبور خواهید بود از دستور atop استفاده کنید:
atop –r /var/log/atop/atop_file
پس از باز کردن یک فایل، t را فشار دهید تا به فایل log بعدی رفته یا با فشردن T به فایل قبلی بروید. تمام کلیدهای فیلتر در این حالت فعال هستند (مانند C ، M، d و غیره).
همچنین می‌توانید شروع به خواندن log در زمان‌های مشخصی کنید، به‌عنوان مثال دستور زیر log های بعد از ساعت ۱۰ را نمایش می‌دهد:
atop -r -b 10:00 -l 1
دستور atopsar حتی قوی‌تر بوده و اجازه می‌دهد داده‌ها را برای ایجاد گزارش بر اساس پارامترهای مختلف فیلتر کنید. برای ایجاد یک لیست طولانی از تمام گزارش‌های موجود در سرور، دستور را با علامت A- اجرا کنید.
تسلط بر ساختار دستورات و علامت‌ها نیازمند کمی تمرین است، یک نمونه از یک دستور معمولی به این شکل است:
atopsar -C -b 13:00 -e 14:00
در مثال بالا، یک گزارش از میزان استفاده‌ی CPU از ساعت ۱۳:۰۰ الی ۱۴:۰۰ به ساعت سرور، ایجاد می‌شود. می‌توانید گزارش را با هر کدام از پارامترهای ثبت شده سیستم در atop فیلتر کنید.
همانطور که مشاهده می‌کنید، atop یک ابزار مانیتورینگ لینوکس بسیار متنوع برای یک سیستم ادمین است. این ابزار بدون ایجاد بار اضافی بر روی سرور، اطلاعات در مورد فرآیندهای سیستم را ذخیره می‌کند و ابزارهای دستوری قدرتمندی را برای دسترسی سریع به داده‌ها‌ی log ارائه می‌کند که می‌توان به‌راحتی بر اساس تعدادی از metric های کلیدی آنها را فیلتر کرد.
سینداد یعنی هدیه‌ی سیمرغ، یا فرزند سیمرغ؛ به عبارتی یعنی خود سیمرغ، با همه ی شگفتی هایش، اما جوانتر و سرزنده تر. و این چیزی است که ما سعی می کنیم در سینداد باشیم. از سال ۱۳۸۵ دانش مان را به صورت خدماتی در حوزه ی هاستینگ، شبکه و تولید نرم افزار در اختیار مشتریان مان قرار داده ایم و به این افتخار می کنیم که تک تک آنها تا به امروز همراه ما مانده اند. باور داریم که سینداد صرفاً یک شرکت نیست، بلکه نوعی باور است به ارائه ی شگفت انگیز از هر چیز.
