در سادهترین تعریف، دیتاسنتر یک مکان یا مجموعه فیزیکی است که سازمانها برای میزبانی اپلیکیشنها و دادههای مهم خود از آن استفاده میکنند. طراحی یک دیتاسنتر مبتنی بر شبکه ای از منابع محاسباتی و storage است که امکان دسترسی به برنامهها و دادههای اشتراکی را فراهم میکند. اجزای اصلی طراحی یک دیتاسنتر شامل روترها، سوئیچها، فایروال، سیستمهای storage، سرورها و ابزارهایی جهت دسترسی به اپلیکیشنها است.
Data center های مدرن، به نسبت گذشتههای نزدیک بسیار متفاوت شدهاند. زیرساخت آنها از سرورهای سنتی مستقر در محل، به شبکههای مجازی شیفت پیدا کرده است. به صورتی که از اپلیکیشنها و ترافیک دادهها، در مجموعه ای از زیرساختهای فیزیکی مبتنی بر سرویسهای muticloud پشتیبانی میکند.
در این دوره، دادهها در data center های متعدد، سرویسهای ابری خصوصی و عمومی مستقر هستند. دیتاسنتر قادر به برقراری ارتباط در بین سایتهای مختلفی است که این سایتها ممکن است در سرور معمولی یا در سرور ابری قرار داشته باشند. حتی سرویس ابری عمومی نیز مجموعهای از چند دیتاسنتر است. هنگامی که اپلیکیشنها در سرویس ابری میزبانی میشوند، میتوانند از منابع data center ارائه دهنده سرویس ابری استفاده کنند.
در دنیای فناوری اطلاعات، data center ها برای اجرای اپلیکیشنهای تجاری و اجرای فعالیتهای متعددی طراحی شدهاند، مشابه موارد زیر:
طراحی data center شامل روترها، سوئیچها، فایروالها، سیستمهای storage، سرورها و ابزارهای دسترسی به اپلیکیشنها است. از آنجا که این المانها اطلاعات و برنامههای مهم تجاری را ذخیره و مدیریت میکنند، امنیت دیتاسنتر در طراحی آن بسیار مهم است، این اجزاء با هم موارد زیر را تشکیل میدهند:
زیرساخت شبکه: این زیرساخت در حقیقت، سرورها (فیزیکی و مجازی)، سرویسهای data center، فضای ذخیرهسازی و اتصالات خارجی را به مکان کاربر نهایی متصل میکند.
زیرساخت storage: دادهها همانند سوخت در دیتاسنترهای مدرن عمل میکنند. از سیستمهای storage، جهت ذخیره این دادههای با ارزش استفاده میشود.
منابع محاسباتی: اپلیکشنها همانند موتورهای یک data center هستند. سرورها امکان پردازش اپلیکیشنها، همچنین امکان ذخیره و اتصال آنها به شبکه را که در نهایت منجر به اجرای آنها می شود، فراهم میکند.
سرویسهای دیتاسنتر بهطور معمول جهت محافظت از عملکرد و یکپارچگی اجزای اصلی آن، پیادهسازی شده اند.
Network security appliances: ابزارهای امنیت شبکه شامل فایروالها و ابزارهای محافظت در برابر نفوذ است که جهت محافظت از دیتاسنتر بهکار برده میشود.
Application delivery assurance: تضمین عملکرد برنامهها نیز شامل مکانیزمهایی برای حفظ عملکرد برنامه، انعطاف پذیری و در دسترس بودن برنامه، حتی پس از خرابیهای احتمالی و load balancing است.
اجزای یک دیتاسنتر برای پشتیبانی از سخت افزارها و نرم افزارهای آن، به زیرساختهای قابل توجهی نیاز دارند که شامل power subsystems، تامین برق اضطراری (UPS)، تهویه، سیستمهای خنک کننده، سیستمهای اطفاء حریق، ژنراتورهای پشتیبان و اتصالات به شبکههای خارجی است.
یک مرکز داده یا Data Center، قادر به ارائه امکانات زیر به سازمانها و کسب و کارها است:
رایجترین استاندارد مورد استناد برای طراحی دیتاسنتر و زیرساختهای آن استاندارد ANSI/TIA-942 است. این استاندارد شامل استانداردهای صدور گواهینامههای سازگار با ANSI/TIA-942 است، که تضمین کننده انطباق و سازگاری با یکی از چهار دسته از data center است که در سطوح پایداری و تحمل پذیری خطا دسته بندی شده اند.
Basic site infrastructure :Tier1. یک دیتاسنتر با سطح استاندارد Tier1، حفاظت محدود در برابر حوادث فیزیکی را پوشش میدهد. این سطح دارای مؤلفههای تک ظرفیتی single-capacity و یک مسیر nonredundant distribution است.
Redundant-capacity component site infrastructure :Tier2. یک دیتاسنتر با سطح استاندارد Tier2 حفاظت بیشتری در برابر حوادث فیزیکی ارائه میدهد. این استاندارد دارای اجزای redundant-capacity و یک مسیر nonredundant distribution است.
Concurrently maintainable site infrastructure :Tier3. این دیتاسنتر تقریباً در برابر تمام حوادث فیزیکی مجازی محافظت میشود و دارای اجزاء redundant-capacity و چندین مسیر مستقل توزیع است. که هر جزء بدون ایجاد اختلال در سرویس دهی، قابل حذف یا جایگزینی است.
Fault-tolerant site infrastructure :Tier4. این استاندارد برای دیتاسنترها بالاترین سطح تحمل خطا و افزونگی را فراهم میکند. مولفههای Redundant-capacity و مسیرهای توزیع مستقل متعدد، امکان پشتیبانی همزمان، رفع عیب هنگام نصب، را بدون بروز اختلال در عملکرد، فراهم میکند.
انواع بسیاری از data center و مدلهای سرویس دهی در دسترس هستند. طبقه بندی آنها بستگی به این موارد دارد که آیا متعلق به یک یا چند سازمان هستند؟ موقعیت (نحوه قرارگیری) آنها در توپولوژی سایر data center ها چگونه است؟ چه فناوریهایی برای محاسبات و ذخیره سازی در آنها استفاده شده است؟ و حتی سطح بهرهوری انرژی در آنها چگونه است؟
بهطور کلی چهار دسته اصلی دیتاسنتر وجود دارد:
این data center ها توسط خود شرکتها یا مشتریها راه اندازی میشوند و متعلق به آنها هستند، همچنین توسط خود آنها نیز مدیریت میشوند. این نوع data center ها برای کاربران این شرکتها بهینه سازی شدهاند و بیشتر مواقع نیز در داخل شرکتهای مالک میزبانی میشوند.
این نوع data center ها توسط شخص ثالث (یا شرکت ارائه دهنده خدمات دیتاسنتر) مدیریت میشوند. در واقع مشتریان به جای خرید تجهیزات و زیرساختها، آنها را از شرکتهای ارائه دهنده خدمات دیتاسنتر اجاره میکنند.
در دیتاسنترهای کولوکیشن (“colo”)، مشتری فضایی را در یک مرکز داده که متعلق به شرکت ارائه دهنده کولوکیشن است، اجاره میکند. دیتاسنتر کولوکیشن میزبانی و نگهداری زیرساختها مانند ساختمان، سیستم خنک کننده، پهنای باند، امنیت و همچنین ارائه امکاناتی از جمله تهیه سرورها، سخت افزار، تجهیزات، فضا، پهنای باند را بر عهده دارد. البته خود مشتری نیز میتواند مواردی از جمله تهیه سرورها، فضای ذخیره سازی و فایروالها را مدیریت کند.
در این نوع data center، دادهها و اپلیکیشنها توسط یک ارائه دهنده خدمات ابری مانند سرویسهای وب آمازون (AWS)، مایکروسافت (Azure)، یا IBM Cloud یا سایر ارائه دهندههای خدمات ابری عمومی میزبانی میشوند.
با توجه به اینکه انواع مختلفی از مرکز دادهها وجود دارند و قسمتهای مختلفی برای هر نوع وجود دارد، طراحی یک مرکز داده میبایست با رعایت استانداردها انجام شود، در ادامه به بخشی از قدامات لازم جهت طراحی یک مرکز داده اشاره میکنیم:
نهایی کردن طرح اولیه که شامل:
آماده سازی سیت شامل:
سینداد یعنی هدیهی سیمرغ، یا فرزند سیمرغ؛ به عبارتی یعنی خود سیمرغ، با همه ی شگفتی هایش، اما جوانتر و سرزنده تر. و این چیزی است که ما سعی می کنیم در سینداد باشیم. از سال ۱۳۸۵ دانش مان را به صورت خدماتی در حوزه ی هاستینگ، شبکه و تولید نرم افزار در اختیار مشتریان مان قرار داده ایم و به این افتخار می کنیم که تک تک آنها تا به امروز همراه ما مانده اند. باور داریم که سینداد صرفاً یک شرکت نیست، بلکه نوعی باور است به ارائه ی شگفت انگیز از هر چیز.